દુખતા ઘુંટણ પરનું ભારણ ઘટાડો, સર્જરીથી છૂટકારો મળશે

આપણને ઘુંટણનો દુ:ખાવો થાય એટલે મનમાં પેલો ડર સળવળવા લાગે કે મારાં ઘૂંટણ-ગાદી ઘસાઇ તો નહીં ગયાં હોય ને! મારે ની-રિપ્લેસમેન્ટનું ઓપરેશન કરાવવું પડશે/ ઘુંટણનો દુ:ખાવો બહુ વહેમીલો છે. આ દુ:ખાવો થાય એટલે આપણે ડોક્ટર પાસે જઇને X-Ray પડાવતા હોઇએ છીએ, જેથી ઘુંટણની તકલીફ વિશે જાણકારી મળે. પરંતુ સામાન્ય રીતે X-Ray તપાસ કરીને ઘુંટણની સર્જરી કરવાની ડોક્ટરી સલાહ મળતી હોય છે. પરંતુ હકીકત એ છે કે માત્ર અને માત્ર ઘુંટણનાં X-Ray જોઇને સર્જરી કરાવવાનો નિર્ણય કરવો જોઇએ નહીં. ઘુંટણની ગાદીનું લેયર ખૂબ જ પાતળું - માત્ર 0.73mm હોય છે. સાચી રીતે તો X-Rayમાં ગાદી એટલે કે આર્ટીકયુલર કાર્ટિલેઝ દેખાતો જ નથી. તેમાં માત્ર અને માત્ર ઘુંટણની હાડકાંની પરિસ્થિતિ જ જોવા મળે છે.
અત્યારે સમાજમાં ઘુંટણના દર્દીથી પીડાતા લોકોની સંખ્યા વધતી જાય છે. સામાન્ય રીતે કોઈપણ માણસની ઉંમર થાય એટલે તેના સ્નાયુઓમાં નબળાઈ આવવાની શરૂઆત થાય અને પરિણામે હાડકાં પરનું ભારણ વધે અને ઘુંટણનો દુ:ખાવો થવાની શરૂઆત થતી હોય છે. ઘુંટણનો દુ:ખાવો વધે એટલે રેડિયોલોજિકલી X-Rayમાં એનાં લક્ષણો વધારે આવતાં હોય છે. ઘણી બધી વખત ખરેખર દર્દીનાં રોગનાં લક્ષણો અને X-Rayમાં દેખાતી ઘુંટણનાં હાડકાની પરિસ્થિતિમાં ખૂબ જ વિસંગતતા જોવા મળતી હોય છે. તેથી સામાન્ય રીતે માત્ર X-Ray જોઇને ઘુંટણની સર્જરીનો વિચાર કરવો એ યોગ્ય નથી. પરંતુ દર્દીના દુ:ખાવાના લક્ષણો, રોગની સિવિયારિટી (ગંભીરતા) તથા ઘુંટણમાં રહેલી અન્ય પેથોલોજિકલ પરિસ્થિતિનો વિચાર કરી રોગની સારવાર કરવી જોઇએ. દર્દીને ઘુંટણનો રોગ કેટલા સમયથી છે એટલે કે તેની સાચી હિસ્ટરી જાણવી અને તેનું ફિઝિકલ તપાસ કરીને રોગ વિશે વધુ સચોટ જાણકારી મેળવી શકાય છે.
આજે તો ઘુંટણની સર્જરી ખૂબ જ કોમન થતી જાય છે. જેમને ઘુંટણનાં દર્દ હોય તે એવું માનતાં હોય છે કે વહેલા કે મોડા તેમને સાંધો બદલાવવો (સર્જરી)જ પડશે. પરંતુ અમારો એક પ્રયત્ન સમાજમાં એક એવી સાચી જાણકારી લાવવાનો છે, જેનાથી લોકોમાં ઘુંટણની સર્જરી માટે ફેલાયેલી ગેરસમજો દૂર થાય અને લોકો ગેરમાર્ગે દોરાતા અટકે. સામાન્ય ટ્રેન્ડ એવો છે કે ઘુંટણ દુ:ખે એટલે ડોકટર પાસે જઇને X-Ray પડાવીએ અને તરત સાંભળવા મળે કે ઘુંટણની ગાદી ઘસાઈ છે એટલે સર્જરી કરાવવી પડશે. પરંતુ હકીકતમાં કોઇપણ સર્જરી કરાવતાં પહેલાં સર્જરીનો વિકલ્પ સૌ પ્રથમ શોધવો જોઈએ. સર્જરી હંમેશને માટે છેલ્લો વિકલ્પ હોવો જોઇએ, પ્રથમ નહીં. સર્જરીને તમે ઠેલો અને સ્નાયુને કસરત કરીને મજબુત કરશો, તો તેનાથી સાંધા પર આવતું ભારણ ઓછું થશે અને દુ:ખાવામાં રાહત થશે.
સામાન્ય રીતે ઘુંટણના દુ:ખાવાનાં નિદાન માટે સચોટ માર્ગદર્શન દર્દીની ફિઝિકલ તપાસ દ્વારા જ મળતું હોય છે. મુખ્યત્વે ઘુંટણનાં દુ:ખાવામાં જ્યારે X-Ray દ્વારા તપાસ કરવામાં આવે ત્યારે માત્ર ઘુંટણ જ ચેક કરવામાં આવતાં હોય છે. પરંતુ જો ઘુંટણની સાચી પરિસ્થિતિ જાણવા માટે વેઈટ બેઈરિંગ જોઈન્ટસ (વજન લેતા સાંધા) એટલે કે થાપા (હીપ), ઘુંટણ (ની) અને પગનો પંજો (એન્કલ) એક જ X-Rayમાં જોવા મળે તો જ ઘુંટણની સાચી પોઝીશન જાણી શકાય છે, કારણ કે આ પ્રકારના X-Rayમાં 85% દર્દીમાં આ સાંધામાં રહેલી તકલીફો (એબનોર્માલિટી) પણ સાચી રીતે જાણી શકાતી હોય છે. ઘણી બધી વખત દર્દીઓને સર્જરી પછી પણ ખૂબ જ દુ:ખાવો થતો હોય છે. એમાં એવું જોવા મળતું હોય છે કે પગના પંજાનો આકાર અથવા તેની સ્થિતિ (પોઝીશન) બરાબર હોતી નથી તેનાથી ઘુંટણ પણ હંમેશા વધારે વજન આવતું રહેતું હોય છે અને દર્દીને સતત દુ:ખાવો હેરાન કરતો હોય છે. તેથી મેડિકલમાં એવું કહેવામાં આવે છે કે માત્ર એક પ્રકારનું નિદાન કરી સર્જરી નક્કી કરવી એ યોગ્ય નથી પરંતુ દર્દીની સાચી તકલીફ તેનાં રોગની હિસ્ટરી અને રોજિંદા જીવનમાં તેને કઈ-કઈ પ્રવૃત્તિઓ પરેશાન કરી રહી છે, એ વગેરે જાણ્યા પછી પણ સૌથી પહેલાં ફિઝિકલ તપાસ કરવી અને સર્જરી વગર તકલીફ મટાડવી જોઈએ અને અંતિમ વિકલ્પ તરીકે સર્જરી હોવી જોઈએ નહીં કે પ્રથમ!!!!!
વધુ માહિતી માટે સંપર્ક કરો
ડો. દીપેન પટેલ (આલયમ) પેઇન મેનેજમેન્ટ
આલાયમ રીહેબ સેન્ટર બીજા માળે,
સુભમ સર્જન ફ્લેટ્સ,
યશ એકવાની પાસે
વિજય ક્રોસ રોડ
નવરંગપુરા
અમદાવાદ, ગુજરાત ૩૮૦૦૦૯
ફોન: 076240 11041
ઇ-મેઈલ:info@aalayamrehab.com