વિકલાંગોને ઓળખપત્ર

વિકલાંગ ઓળખકાર્ડ મેળવવાની પાત્રતા:

1. વિકલાંગ વ્યક્તિ ૪૦ ટકા કે તેથી વધુ વિકલાંગતા ધરાવતી હોવી જોઈએ.
2. ૮૦ ટકા કે તેથી વધુ મૂકબધિરપણું ધરાવતિ વ્યક્તિ
3. ૮૦ ટકા કે તેથી વધુ દષ્ટિવિષયક વિકલાંગતા ધરાવતી વ્યક્તિ
4. ૭૦ કે તેથી ઓછી બુદ્ધિઆંક ધરાવતી મંદબુદ્ધિવાળી વ્યક્તિ.
5. ગુજરાત રાજયમાં કાયમી વસવાટ ધરાવતા હોવા જોઈએ.

વિકલાંગ ઓળખકાર્ડ ઉપરથી મળવાપાત્ર લાભ:

1. વિકલાંગ વ્યક્તિને એસ.ટી.નિગમની, ગુર્જર નગરી, લકઝરી અને વોલ્વોસહિત તમામ પ્રકારની બસમાં ગુજરાતનીહદમાં વિના મૂલ્ય મુસાફરીનોલાભ.
2. વિકલાંગ સાધન સહાય મળવાપાત્ર
3. વિકલાંગ, દૃષ્ટિહીન, શ્રવણમંદ, મંદબુદ્ધિવાળા વિદ્યાર્થીઓને શિષ્યવૃત્તિનોઆ લાભ.
4. ઓળખપત્ર ઉપર ગુજરાત એસ.ટી. નિગમની બસમાં વિના મૂલ્ય લાભ.- ગુજરાત રાજ્યની હદમાં પ્રવાસ કરી શકશે.
5. સરકારની વિવિધ અમલી વિકલાંગ કલ્યાણકારી યોજનાઓનો લાભ.

ઓળખકાર્ડ આપવાની યોજના:

1. જે તે વિભાગના નિષ્ણાંત તબીબઆર.એમ.ઓ. સિવિલ સર્જનનું વિકલાંગતાની ટકાવારી આઈ.ક્યુ. દર્શાવતાપ્રમાણપત્રની પ્રમાણિત ઝેરોક્ષ નકલ.
2. અરજીની ઉપર સ્ટેમ્પ સાઇઝનો ફોટો ચોટાડવો તેમજ તેવો જ બીજો ફોટોઅરજીની સાથે સામેલ કરવો.
3. અરજદારના રહેઠાણના પુરાવાની ઝેરોક્ષ નકલ.
4. જન્મના દાખલાની પ્રમાણિત નકલ.
5. જાતિનો દાખલો. (સક્ષમ અધિકારીનો) પ્રમાણિત નકલ
6. ગુજરાતના વતની હોવાનો દાખલો.
7. લોહીના ગ્રુપનો દાખલો સામેલ રાખવો (શક્ય હોય તો)સહાયકની અડધી ટીકીટ ફ્રી
8. અભ્યાસનો દાખલો (શક્ય હોય તો)
9. આધાર કાર્ડ નંબર રેશન કાર્ડ નંબર

આ કાર્ડ મેળવવા માટે ઉંમર કે અભ્યાસનો કોઈ બાધ નથી.

માનસિક રીતે વિકલાંગોને અપાતા વિકલાંગ ઓળખપત્રમાં માનસિક વિકલાંગતાની ટકાવારી દર્શાવવા બાબત. (સામાજિકન્યાય અને અધિકાર વિભાગનો તા. ૧૦-૨-૧પનો ઠરાવ ક્રમાંક અપગ/૧૦૨૦૧૩/૮૧૬૪૭૭/છ-૧) થી સૂચના આપી જિલ્લા સમાજ સુરક્ષા અધિકારીઓ દ્વારા હવેથી માનસિક વિકલાંગોને જે ઓળખપત્ર આપવામાં આવે તેમાં બુદ્ધિઆંક ઉપરાંત માનસિક વિકલાંગતાની ટકાવારી દર્શાવતું ઓળખપત્ર આપવામાં આવે. આથી તે મુજબ પ્રમાણપત્રો આપવા. આ અંગે ભારત સરકારના સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા મંત્રાલય દ્વારા ઉપર ક્રમ  સામે વંચાણે લીધેલ તા. ૧-૬-૨૦૦૧ના રોજ બહાર પાડેલ ગાઈડલાઈન્સમાં આ અંગે નીચે મુજબ માપદંડ દર્શાવેલ છે.

આથી, ઉપરના પત્રક પ્રમાણે ૭૦ બુદ્ધિ આંકને ૨૫% માનસિક વિકલાંગતાની ટકાવારી સાથે સરખાવી શકાય અને ૨૫% અથવા તેથી વધુ માનસિક વિકલાંગતાની ટકાવારી ધરાવતા લાભાર્થીઓને માનસિક વિકલાંગતાના લાભો મળવાપાત્ર થાય તે મુજબ ઓળખપત્રો આપવાની કાર્યવાહી કરવા માટે નિયામકશ્રી, સમાજ સુરક્ષાની કચેરી અને તેના મારફતે સર્વે જિલ્લા સમાજ સુરક્ષા અધિકારીઓને આથી સૂચના આપવામાં આવેલ છે.

• દષ્ટિહીન-અસ્થિવિષયક-શ્રવણમંદ-મંદબુદ્ધિના તમામ ભાઈઓ-બહેનોને ઓળખપત્ર જે તે જિલ્લાના સમાજ સુરક્ષા અધિકારીશ્રી તરફથી જ આપવામાં આવે છે.
• આ ઓળખપત્ર જરૂરિયાતના પ્રસંગે રજૂ કરી વિવિધ યોજનાઓનો લાભ પણ મેળવી શકાય છે.
• જિલ્લાની સિવિલ હોસ્પિટલના સર્જન તરફથી અપાતા વિકલાંગતાના દાખલામાં વ્યક્તિ કેટલા ટકા વિકલાંગ છે તેનો ઉલ્લેખકરવામાં આવે છે અને તે ઉપરથી મેળવેલ લેમિનેશન કરાવેલ ઓળખકાર્ડ અનુસાર નીચે મુજબ લાભ અપાય છે.

લાભ કોને ના મળે:

• માન્ય વિકલાંગતા સિવાયના લાભાર્થીને લાભ મળવાપાત્ર રહેશે નહીં: વિકલાંગ હોવા અંગેનું ઓળખપત્ર મેળવવા માટેનું નિયત છાપેલું “અરજી ફોર્મ જે તે જિલ્લામાં આવેલ જિલ્લા સમાજ સુરક્ષા અધિકારીની કચેરી પાસેથી મેળવવાનું રહે છે. જે વિના મૂલ્ય આપવામાં આવે છે. નિયત અરજી ફોર્મમાં માગેલ વિગતો ભરી, તે સાથે ઉપરના દાખલાઓની પ્રમાણિત નકલો બીડવી.
• આ ફોર્મ પોતાના સંબંધિત જિલ્લાના સમાજ સુરક્ષા અધિકારીની કચેરી ખાતે જમા કરાવવાથી લેમિનેશન કરાવેલું ફોટા સાથેનું ઓળખપત્ર વિના મૂલ્ય આપવામાં આવશે. તેમાં અરજદારનું નામ, સરનામું, જન્મ તારીખ, અભ્યાસ, લોહીનું ગૃપ, વિકલાંગતાનો પ્રકાર, તેની માત્રા અને ઓળખનું ચિહ્ન તેમજ અન્ય વિગતો દર્શાવવામાં આવે છે.

સ્ત્રોત : નિયામક, સમાજ સુરક્ષા