અગાઉની કર પ્રણાલીમાં સફેદ ચીજવસ્તુઓ જેવી કે ઘરેલું વસ્તુઓ અને કન્ઝ્યુમર ડ્યુરેબલ્સ પર સમગ્ર દેશમાં મોટાભાગનાં રાજ્યોમાં એક્સાઇઝ ડ્યુટી 12.5 ટકા અને VAT 12.5 ટકાથી 14.5 ટકા લાગતો હતો. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, કરની વ્યાપક પ્રકૃતિને ધ્યાનમાં લઈએ તો ઘરગથ્થુ ગ્રાહક તરીકે આપણે વ્હાઈટ વસ્તુઓ પર 26.6% થી 28.8% કર ચૂકવવા પડતા હતા. મુંબઈ જેવા ચોક્કસ શહેરોમાં કર વધારે ઊંચો હતો કારણ કે ગ્રાહકને માલ પર 5 ટકા વધારાની જકાત લાગુ પડતી હતી, જે અંતિમ વપરાશકર્તાઓ માટે કિંમતમાં વધારો થતો હતો.
વેપારીઓ અને છૂટક વેપારીઓને સાંકળતી તમામ ખેલાડીઓની કાર્યકારી મૂડી પર ટેક્સની પ્રભાવી પ્રકૃતિનો બોજો હતો. ખર્ચ પર VAT વસૂલવામાં આવતો હતો, જેમાં એક્સાઇઝ ઘટકોનો સમાવેશ થતો હતો અને આ ડબલ કરવેરાનો પહેલો ભાગ બંને ડીલરો દ્વારા અને છેલ્લે અંતિમ ગ્રાહક દ્વારા ઉપાડવામાં આવતો હતો.
વધુમાં કહીએ તો, પહેલાં મોટા અને નાના ગૃહ ઉપકરણો વચ્ચે સીમાંકન હતું. જ્યારે ટેલિવિઝન, એર કન્ડીશનર, રેફ્રિજરેટર અને વોશિંગ મશીન જેવા મોટા ઉપકરણો પરંપરાગત રીતે મોટા ભાગના રાજ્યોમાં ઊંચા VAT દર હેઠળ મૂકવામાં આવ્યા હતા; જયારે ઇલેક્ટ્રિક ઈસ્ત્રી, મિક્સર, ગ્રાઇન્ડર્સ અને જ્યુંસર જેવા નાના ઘરેલુ સાધનો નીચા VAT દર હેઠળ મૂકવામાં આવ્યા હતા.
GST હેઠળ,તમામ વ્હાઈટ વસ્તુઓને 28% ના રેટ હેઠળ મુકવામાં આવી છે. પહેલાના GST દર સાથે પછીના GST દરની સરખામણી કરતા ખરેખર 2 થી 3 ટકાના કેટલાક ટકાના દરે કરમાં થોડો વધારો થયો છે, જે સાધનની ખરીદીના વલણોને એકંદરે અસર કરતા નથી.
જોકે, નાના ઉપકરણ ઉત્પાદકો માટે ઊંચા GST દરમાં ઘટાડો થયો નથી, તેમની પ્રાથમિક ફરિયાદ એ છે કે ઇલેક્ટ્રીક ઈસ્ત્રી, મિક્સર, ગ્રાઇન્ડર્સ, જ્યુસર અને એર કુલર જેવા સાધનોને હવે બીજી મોટી વ્હાઈટ વસ્તુઓ જેવી કે રેફ્રિજરેટર્સ અને એર કંડિશનર સાથે સરખાવામાં આવે છે.
ફરીથી, જો આપણે વિવિધ ટેક્સ દરો હેઠળ વર્ગીકૃત કરવામાં આવતા સામાન અને સેવાઓની પ્રકૃતિને ધ્યાનમાં લઈએ તો લક્ઝરી વસ્તુઓના ઉત્પાદન પર 28% નો સૌથી વધુ દર વસૂલ કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ પણ કેટલાક ક્વાર્ટરમાં તકરારના બિંદુ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે જેઓને એવું લાગે છે કે રેફ્રિજરેટર્સ અને વોશિંગ મશીન જેવા ઉત્પાદનો આ દિવસ અને યુગમાં લાંબા સમય સુધી લક્ઝરી વસ્તુ તરીકે રહેશે નહી, પરંતુ તેની જરૂરિયાત ચોક્કસ હોય છે અને તેને 18% દર હેઠળ રાખી શકાયા હોત.
આ રીતે, તે આપવામાં આવ્યું હતું કે ટેક્સ દરો કોઈપણ રીતે પૂર્વ GST માં વધારો કરવાનું ચાલુ રાખશે. જો આ એક પરિસ્થિતિ હતી તો શા માટે વ્હાઈટ વસ્તુઓના ઉત્પાદકોને ડિસ્કાઉન્ટ આપવાની જરૂર છે, જ્યારે GST માં સેટ થતા પહેલા કોઈપણ રીતે તેને ખરીદવાની કુદરતી માંગ હોવી જોઈએ ? ચાલો તેનું વિશ્લેષણ કરવાનો પ્રયત્ન કરીએ.
દેખીતી રીતે, મોટા ડિસ્કાઉન્ટની ઓફર આપવામાં આવે છે તે મુખ્યત્વે પૂર્વ GST હેઠળ બંધ થતાં સ્ટોકને સાફ કરવા માટે હતું, જે અન્યથા રિટેલર્સને GST યુગમાં વેચવાની જરૂર પડશે.
જોકે, આ વર્તણૂંકનું મુખ્ય કારણ રિટેલરોની સમસ્યા હતી જે બંધ થતા સ્ટોક્સ પર ચૂકવણી કરાયેલ એક્સાઇઝ સામે સંપૂર્ણ ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટનો દાવો કરી શકતા ન હતા, કારણ કે મોટે ભાગે તેઓ એક્સાઇઝ ઘટકો સાથેના ઇનવોઇસીસ ધરાવતા ન હતા. આવા કિસ્સાઓમાં, GST કાઉન્સિલે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે GST ની ચૂકવણીની સામે, ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટની ટકાવારી 60% રહેશે (જેમ કે વ્હાઈટ ચીજવસ્તુઓનું ઉદ્યોગ 28 ટકાના સૌથી વધુ ટેક્સ સ્લેબ હેઠળ મૂકવામાં આવ્યું છે). તે જ સમયે, કાઉન્સિલએ કેટલીક રાહતની ઓફર પણ કરી છે કે ઉત્પાદન કર્તા બ્રાન્ડ લઇને 25,000 રૂપિયાથી વધુની કિંમતના ઉચ્ચ મૂલ્ય ધરાવતી ચીજવસ્તુઓ માટે 100% ક્રેડિટ ઉપલબ્ધ કરી શકે છે. જોકે, સંક્રમણની અનિશ્ચિતતા વિરોધી નફાકારક ખંડની આસપાસનો ભય અને સબંધિત કાગળ કાર્યવાહીની આસપાસ સામાન્ય આશંકા છે, બાકીના 40% CGST ના ભારને સંતુલિત કરવા માટે રિટેલરો તેમના સમગ્ર સ્ટોકની ભરપાઈ કરવા માંગતા હોય તો તે સૌથી વધુ સામાન્ય બાબત છે, જે તેઓને ન વેચાયેલી વસ્તુઓની યાદીમાં મગ્ન કરી દેશે.
આમ, જ્યાં સુધી ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર પર ચાલુ રહી શકે છે, GST યુગમાં એ સમય દૂર નથી કે જ્યાં પૂર્વ-GST માં બંધ થતાં સ્ટોકની નિર્ધારિત ફાળવણી કરવામાં આવશે અને સફેદ ચીજોની કિંમત સામાન્ય દર તેમજ 28% દર હેઠળ હશે. આ શહેરી તેમજ ગ્રામીણ બજારો એમ બન્નેમાં થતી માંગને અસર કરશે. જયારે શહેરોમાં એકંદર ભાવ, જેમ કે મુંબઈ જેટલા વધતા નથી તેનું કારણ ઊંચી જકાત છે, જે અગાઉની કર પ્રણાલીમાં લાદવામાં આવી હતી, કર્ણાટક, આંધ્ર પ્રદેશ અને મધ્ય પ્રદેશ રાજ્યોમાં ભાવમાં ચોક્કસપણે વધારો કરવા માટે સુયોજન કરવામાં આવ્યું છે, જોકે ત્યાં અગાઉની રાજ્યોની વસુલાત ઓછી છે.
જોકે, એક મોટી સફળતા તો એ હશે કે કરોના નાના જરણા લાંબા સમય સુધી નહી રહે. સમગ્ર સાંકળના વેપારીઓ વ્યવહારોની કીમત પર GST વસૂલ કરશે, જે ટેક્સ-ઓન-ટેક્સ પદ્ધતિને દૂર કરે છે. આમ, 14 ટકાના CGST એ 12.5 ટકા એક્સાઇઝ ડ્યુટીની તુલનામાં ઊંચી છે, પરંતુ ભૂતપૂર્વની સંપૂર્ણ ઉપલબ્ધિ રમત બદલવાનાર સાબિત થશે, કારણ કે હવે અંતિમ ઉપભોક્તાને સંપૂર્ણ રીતે ફાયદો મળી શકશે. આમ, જ્યારે શરૂઆતના સમયથી કરવેરાના દરમાં વધારો થયો છે, ત્યારે તેની અસર વ્હાઈટ ચીજવસ્તુઓની કિંમતમાં ઘટાડો કરવા માટે એક બિંદુ પછી સ્થગિત થવા માટે બંધાયેલી છે.
સ્ત્રોત : ટેલી સોલ્યુશન
ફેરફાર કરાયાની છેલ્લી તારીખ : 6/18/2020