કપાસમાં નાઇટ્રોજન

• નાઇટ્રોજનની ઉણપ સામાન્ય રીતે છોડના જૂના પર્ણોમાં જોવા મળે છે.
• નાઇટ્રોજન તત્વ ક્લોરોફીલનું બંધારણીય ઘટક હોવાથી તેની ઉણપથી પર્ણ પીળું પડે છે. આથી છોડનો વિકાસ રુંધાય છે અને ધીમો થાય છે.
• પ્રોટીનનું નિર્માણ ઓછું થાય છે, પર્ણો ઓછા બેસે છે અને છોડ વહેલો પરીપક્વ થઇ જાય છે.
• મકાઇમાં પાનના પીળા પડવાની શરુઆત પાનની ટોચથી થાય છે અને મધ્ય શીરા સુધી પ્રસરેલી જણાય છે.
• ધાન્ય પાકોમાં અને ઘાસના પાકોમાં ફૂટ ઓછી થાય છે.
• પાકની ઉત્પાદન ક્ષમતામાં ઘટાડો થાય છે.

કપાસમાં નાઇટ્રોજનની ઉણપના ચિન્હો

• કપાસમાં શરુઆતથી લઇને મધ્ય અવસ્થા દરમ્યાન પાન પીળાશ પડતા લીલા રંગના અને નાના રહી ગયેલા જોવા મળે છે.
• છોડ નાનો રહી જાય છે.
• ફાલવાળી શાખાઓ ટૂંકી રહી જાય છે અને મોટા ભાગના જીંડવા ફાલ બેસ્યાના ૧૦ થી ૧૨ દિવસમાં જ ખરી પડે છે.
• પાછોતરી અવસ્થામાં છોડની અંદરનો ઘેરાવો લાલ થઇ જાય છે.
• પાછોતરી અવસ્થામાં લાગતા જીંડવાની સંખ્યામાં ઘટાડો થઇ જાય છે અને જલ્દી ખરી પડે છે.
• ફૂલ બેસવાનો સમયગાળો ઓછો થઇ જવો, પાનનું વહેલા ઘરડું થઇ અને પરીણામે છોડને વહેલા ઉપાડી લેવો પડે છે.

કપાસમાં નાઇટ્રોજનની ઉણપના ચિન્હો

• કપાસમાં શરુઆતથી લઇને મધ્ય અવસ્થા દરમ્યાન પાન પીળાશ પડતા લીલા રંગના અને નાના રહી ગયેલા જોવા મળે છે.
• છોડ નાનો રહી જાય છે.
• ફાલવાળી શાખાઓ ટૂંકી રહી જાય છે અને મોટા ભાગના જીંડવા ફાલ બેસ્યાના ૧૦ થી ૧૨ દિવસમાં જ ખરી પડે છે.
• પાછોતરી અવસ્થામાં છોડની અંદરનો ઘેરાવો લાલ થઇ જાય છે.
• પાછોતરી અવસ્થામાં લાગતા જીંડવાની સંખ્યામાં ઘટાડો થઇ જાય છે અને જલ્દી ખરી પડે છે.
• ફૂલ બેસવાનો સમયગાળો ઓછો થઇ જવો,પાનનું વહેલા ઘરડું થઇ અને પરીણામે છોડને વહેલા ઉપાડી લેવો પડે છે.