બાજરા

પત્રક – 3 મુજબ કુલ આવક્માંથી ખર્ચ – એ બાદ કરતા નફો $ ૪૪૧૭ અને તમામ ખર્ચ એટલે કે ખર્ચ – સી૨ બાદ કરતા  $ ૧૧૯૯૪ પ્રતિ હેકટર ખોટ થયેલ. ખરીફ બાજરાની ખેતીમાં કિવન્ટલ દિઠ ઉત્પાદન ખર્ચ $ ૧૭૩૭ થયેલ તેની સામે સરેરાશ ભાવ ૧૨૧૯ $ / કિવન્ટલ મળેલ. આમ ખર્ચ કરતા ભાવ ઓછ મળેલ. આવક અને ખર્ચનો ગુણોત્તર કુલ ખર્ચ ( ખર્ચ – સી૨ ) સામે ૧:૦.૭૦ મળેલ એટલે કે ૧ $ ના ખર્ચ સામે ૩૦ પૈસા ખોટ થયેલ.

ઉનાળુ બાજરાની ખેતીમાં વર્ષ ૨૦૧૪-૧૫ માં થયેલ ખર્ચ નો આવક – જાવક પત્રક ૪,૫ અને ૬ માં આપવામાં આવેલ છે.

પત્રક – ૪ : ઉનાળુ બાજરાની ખેતી ખર્ચ ( હેકટર દીઠ )

પત્રક – ૪ માં જણાવ્યા પ્રમાણે ઉનાળુ બાજરાની ખેતીમાં ખર્ચ – એ, ખર્ચ – બી, ખર્ચ-સી૧ અને ખર્ચ-સી૨ અનુક્રમે $૨૮૮૨૩, $૩૫૩૦૮, $૪૦૪૨૨ અને ૪૪૪૬૪ પ્રતિ હેકટર થયેલ. જેમાં સૌથી વધુ ખર્ચ મજુર ( ૧૨૦૬૯ ) પોતાની જમીનનુ ભાડુ ( $૮૫૮૬ ) અને રાસાયણીક ખાતર ($૬૦૩૧) નો સમાવેશ થાય છે.

પત્રક – ૫ : ઉનાળુ બાજરાની ખેતીમાં ઉત્પાદન અને આવક (હેકટર દીઠ)

પત્રક – ૫ મુજબ ઉનાળુ બાજરાનું મુખ્ય ઉત્પાદન (દાણા) ૩૧.૭૭ કિવન્ટલ/હે મળેલ હતું. ખેડુતોને બાજરાનો સરેરાશ ભાવ ૧૧૬૨ $ / કિવન્ટલ અને ગૌણ ઉત્પાદનનો ભાવ ૨૮૩ $/કિવન્ટલ મળેલ. આમ ઉનાળુ બાજરાની ખેતીમાં મુખ્ય આવક ૩૬૯૨૦ $/હેકટર અને ગૌણ ઉત્પાદનની આવક ૧૪૯૪૫$/હેકટર મળીને કુલ આવક ૫૧૮૬૫ $/હેકટર થયેલ.

પત્રક – ૬ મુજબ કુલ આવક્માંથી ખર્ચ – એ બાદ કરતા નફો $ ૨૩૦૪૩ અને તમામ ખર્ચ એટલે કે ખર્ચ – સી૨ બાદ કરતા ચોખ્ખો નફો $ ૭૪૦૧ પ્રતિ હેકટર થયેલ. ઉનાળુ બાજરાની ખેતીમાં કિવન્ટલ દિઠ ઉત્પાદન ખર્ચ $ ૯૯૬ થયેલ તેની સામે સરેરાશ ભાવ ૧૧૬૨ $ / કિવન્ટલ મળેલ. આમ ખર્ચ કરતા ભાવ વધુ મળેલ. આવક અને ખર્ચનો ગુણોત્તર કુલ ખર્ચ ( ખર્ચ – સી૨ ) સામે ૧:૧.૧૭ મળેલ એટલે કે ૧ $ ના ખર્ચ સામે ૧૭ પૈસા ચોખ્ખો નફો મળેલ.

સ્ત્રોત :ડો. એ. એસ. શેખ , પ્રો. રચના કુમારી બંસલ , ડો. વી. કે ગોંડલીયા , ડો. કે. એસ. જાદવ , ડૉ. એન. વી. સોની

-  કૃષિ અર્થશાસ્ત્ર વિભાગ , બં. અ. કૃષિ મહાવિધાલય, આણંદ કૃષિ યુનિવર્સિટી, આણંદ – ૩૮૮૧૧૦ ફોન : ( ૦૨૬૯૨ ) ૨૬૪૯૫૦

પ્રકાશક : વિસ્તરણ શિક્ષણ નિયામક , આણંદ કૃષિ યુનિવર્સિટી, આણંદ – ૩૮૮૧૧૦

ગુજરાતના મુખ્ય ખેતી પાકોનું અર્થકરણ , ઓક્ટોબર – ૨૦૧૬

કોલેજ ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી, આણંદ – ૩૮૮૧૧૦