શાકભાજી પાકોની ખેતી વિષયક ભલામણો
શાકભાજી પાકોની ખેતી વિષયક ભલામણો
|
પાકનું નામ |
બીજનો દર ( કિ.ગ્રા./હે.) |
વાવેતર અંતર (સે.મી.) |
છાણિયું ખાતર મે.ટન/હે |
રાસાયણિક ખાતર કિ.ગ્રા/હેકટર |
સરેરાશ ઉત્પાદન મે.ટન/હે |
સુધારેલી / સંકર જાતો |
||
|
ના. |
ફો. |
પો. |
||||||
|
રીંગણ |
૦.૪ થી ૦.પ (૧પ થી ૧૮ હજાર છોડ) |
૯૦ × ૬૦ ૭પ × ૬૦ |
ર૦ થી રપ |
૧૦૦ |
પ૦ |
પ૦ |
૩૦ થી ૩પ |
ગુજરાત લાંબા રીંગણ–૧, ગુ.સંકર રીંગણ–ર, ગુ.રીંગણ લીલા ગોળ–૧, ગુ.લંબગોળ રીંગણ–૧, જુનાગઢ રીંગણ–ર અને ૩, કાશી કોમલ, પંત સમા્રટ, પુસા હાઈબ્રીડ–૯ |
|
ટમેટી સુધારેલી |
૦.ર થી ૦.રપ ( ર૦ થી રપ હજાર છોડ ) |
૭પ–૯૦ × ૪પ–૬૦ |
૧પ થી ર૦ |
૭પ |
૩૭.પ |
૩૭.પ |
૩૦ થી ૩પ |
ગુજરાત ટમેટી–૧ અને ર, આણંદ ટમેટી–૩, હીસ્સાર લલીત,એેચ.એસ.–૧૦૧, ૧૦ર, જુનાગઢ ટામેટી–૩ |
|
ટમેટી હાઈબ્રીડ |
૧ર થી ૧પ |
૧પ૦ |
પ૦ |
પ૦ |
૩૦ થી ૩પ |
પુસા હાઈબ્રીડ–ર, ૪ ( નિયંત્રીત વૃધ્ધિ), કાશી અનુપમ |
||
|
મરચી (શાકભાજી) |
૦.૭પ૦ ( ર૮ હજાર છોડ ) |
૬૦ × ૬૦ |
ર૦ થી રપ |
૧૦૦ |
પ૦ |
પ૦ |
૧પ–રપ લીલા |
જીવીસી–૧૦૧, (મધ્યમ તીખી), જીવીસી–૧૧૧ (તીખા), જીવીસી–૧ર૧ (વધારે તીખા), જીવીસી–૧૩૧ (મોળા), જીવીસી–૧૧ર, જીએવીસીએચ–૧ , ઘોલર |
|
મરચી (પાવડર) |
૦.૬૦૦(૧૮ હજાર) |
૯૦×૬૦ |
ર૦ થી રપ
|
ર૦૦ |
૮૦ |
– |
ર થી૩ સુકા |
રેશમપટ્ટો, ગુજરાત મરચી– ૧,ર અને ૩ |
|
કોબી ફલાવર |
૦.પ૦૦ ( ૪૦ થી પ૦ હજાર છોડ) |
૩૦–૬૦ × ૩૦–૪પ |
૧ર થી ૧પ
|
ર૦૦ |
૭પ.પ |
૩૭.પ |
ર૦ થી ૩૦ |
હિસાર–૧, પંત કોબી ર અને૩ , પુસા મેઘના, સ્નોબોલ–૧૬, પુસા સ્નોબોલ–૧,પુસા સ્નોબોલ–કે–૧, રપ, પુસા હિમજયોતિ |
|
કોબીજ |
૧૬૦ |
૬૦ |
૬૦ |
ર૦ થી ૩૦ |
પ્રાઈડ ઓફ ઈન્ડિયા, ગોલ્ડન એકર,કોપન હેગ માર્કેટ, અર્લી ડ્રમહેડ,પુસા ડ્રમહેડ, પુસા અગેતી |
|||
|
ભીંડા ચોમાસુ / ઉનાળુ |
૮ થી ૧૦(ઓરીને) ૪ થી ૬(થાણીને) |
૬૦×૩૦ ૪પ×ર૦ |
૧૦ થી ૧ર |
૧૦૦ |
પ૦ |
પ૦
|
૧૬ થી ૧૮ |
ગુજરાત ભીંડા–ર, ગુ.સંકર ભીંડા–ર અને ગુ.જુનાગઢ સંકર ભીંડા–૩, ગુ.જુનાગઢ ભીંડા –૩, ગુ.આણંદ ભીંડા–પ, કાશી ક્રાન્તી, કાશી પ્રગતી, હીસ્સાર નવીન, પુસા એ–૪ |
|
ગુવાર |
૮ થી ૧૦ |
૪પ×ર૦ |
૧૦ થી ૧ર |
રપ |
રપ |
રપ |
૧ર થી ૧પ |
પુસા નવબહાર, પુસા મૌસમી, પુસા સદા બહાર, ગૌરી |
|
ચોળી |
૧૦ થી ૧ર |
૪પ ×૩૦ |
૧૦ થી ૧ર |
રપ |
રપ |
રપ |
૮ થી ૧૦ |
ગુ.ચોળી– ૪, આણંદ શાકભાજી ચોળી–૧, ગુજરાત દાંતીવાડા શાકભાજી ચોળી–ર, પુસા ફાલ્ગુની, પુસા બરસાતી, અરકા ગરીમા, અરકા સમૃધ્ધિ, પુસા કોમલ, કાશી કંચન |
|
મુળા |
૬ થી ૮ |
પુંખીને અથવા રપ થી ૩૦ × ૧૦ થી ૧પ |
૧૦ થી ૧ર |
પ૦ |
પ૦ |
પ૦ |
૧પ થી ર૦
|
પુસા રશ્મી, પુસા ચેતકી, પુસા હીમાની,પુસા દેશી, જાપાનીઝ વ્હાઈટ, કાશી શ્વેતા, કાશી હંસ, અરકા નિશાંત |
|
ગાજર |
૬ થી ૮ |
પુંખીને |
રપ થી ૩૦ |
૧૦૦ |
પ૦ |
પ૦ |
૩૦ થી૪પ |
ગુજરાત દાંતીવાડા ગાજર–૧ ,પુસા કેશર, પુસા મેઘાલી, પુસા રૂધિરા, પુસા અસીતા |
|
મેથી |
રપ થી ૩૦ |
ર૦–રપ × પ થી ૧૦ અથવા ઓરીને |
૧૦ થી ૧ર |
ર૦ |
૪૦ |
૦૦ |
૭ થી ૮ |
ગુજરાત મેથી–૧,ર , હીસ્સાર સોનાલી,પુસા અર્લી બન્ચીંગ |
|
કસુરી મેથી (મલ્ટીકટ) |
૧૦ થી ૧ર |
૮ થી ૧૦ |
પુસા કસુરી |
|||||
|
લીલા ધાણા (મલ્ટીકટ) |
૧૦ થી ૧ર |
ર૦–રપ × પ થી ૧૦ અથવા ઓરીને |
ર૦ થી રપ |
ર૦ |
ર૦ |
૦૦ |
૩૦ થી ૪૦ |
ગુજરાત દાંતીવાડા લીલા ધાણા–૧ , પંજાબ સુગંધ, સુરભી |
|
ર૦ ના. પ્રત્યેકાપણીએ |
||||||||
શાકભાજીના પાકોની અગત્યની જીવાતોની ઓળખ અને નિયંત્રણનાં પગલાં:
શાકભાજીના પાકોના રોગો, લક્ષણો અને નિયંત્રણનાં પગલાં
|
શાકભાજીના પાકોના રોગો, લક્ષણો અને નિયંત્રણનાં પગલાં |
|||
|
રોગ |
રોગના લક્ષણો |
નિયંત્રણનાં પગલાં |
યજમાન પાક |
|
ધરૂ મૃત્યુ |
ધરૂવાડીયામાં છોડ ચીમળાઈને મરી જાય છે. |
બીજને કાર્બેન્ડેઝીમનો પટ આપવો. (ર થી ૩ ગ્રામ દવા પ્રતિ કિલો બીજ), ૧પ દિવસ બાદ ૬:૬:૧૦૦ બોર્ડો મિશ્રણ અથવા મેટોલેકઝીલ એમ ઝેડ (રીડોમીલ) ર૭ ગ્રામ/૧૦ લીટર દ્રાવણ પ્રમાણે લીટર/ચો.મી.પ્રમાણે ઝારાથી કયારામાં નિતારવું. |
મરચી, રીંગણ, ટમેટી, કોબીજ અને કોબી ફલાવર |
|
સુકારો |
છોડનું થડ કોહવાઈ જાય અને છોડ મરી જાય છે. |
બીજને કાર્બેન્ડેઝીમનો પટ આપવો. (ર થી ૩ ગ્રામ પ્રતિ કિલો), ૧પ દિવસ બાદ ૦.૬% બોર્ડો મિશ્રણ અથવા ૦.ર% થાયરમ અથવા ૦.૧% મેટાલેકઝીલના દ્રાવણ પ્રમાણે લીટર/ ચો.મી. મુજબ ઝારાથી કયારામાં નિતારવુ. |
મરચી અને ટમેટી |
|
કાલવ્રણ અથવા પરિપકવ ફળનો સળો |
ફળ પર નાના ગોળાકાર ટપકાં પડે અને એકબીજા સાથે ભળી જઈ લંબગોળ થાય. મરચુ ચીમળાયેલું, ભુખરુ–સફેદ થાય છે. |
બીજ જન્ય રોગ હોઈ ૧ કિં.ગ્રા. બીજને ર થી ૩ ગ્રામ થાયરમ દવાનો પટ આપવો. કેપ્ટાફોલ ર૦ ગ્રામ અથવા મેન્કોઝેબ ૩૦ ગ્રામ અથવા કાર્બેન્ડેઝીમ પ ગ્રામ અથવા કોપર ઓકસીકલોરાઈડ ૪૦ ગ્રામ અથવા કલોરોથેલોનીલ ૩૦ ગ્રામ અથવા ડાયફેનાકોનાઝોલ ૮ મિલી પૈકી કોઈ એક દવાના ૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી ૧૦ થી ૧ર દિવસના અંતરે ૩ થી ૪ છંટકાવ કરવા |
મરચી |
|
ડાળી અને ફળનો સડો |
ડાળી ઉપરથી સુકાતી જાય અને ધુળિયા રંગની થઈ જાય. ફળ પોચા પડી સળી જાય અને ખરી પડે છે. |
ધરૂ મૃત્યુ પ્રમાણે બીજને માવજત આપવી. મેન્કોઝેબ ૩૦ ગ્રામ ૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી છંટકાવ કરવો. ર૦ દિવસ બાદ કાર્બેન્ડેઝીમ ૧૦ ગ્રામ/૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી છંટકાવ કરવો. |
મરચી અને રીંગણ |
|
કોકડવા |
પાન કોકડાઈ જાય, વાંકાવળી જાય અને છોડ નાનો રહે અને વિકૃત થઈ જાય. |
રોગવાળા છોડને શરૂઆતથી ઉપાડી નાશ કરવો. કાર્બાફયુરાન ૩ જી ફેરરોપણી બાદ ૧૦ દિવસે ૧.ર કિ.ગ્રા./ હે. સક્રિયતત્વનો જથ્થો આપવો. ત્યારબાદ ડાયમીથોએટ અથવા મિથાઈલ ઓ ડીમેટોન ૧૦ મીલી/૧૦ લીટરપાણીમાં ભેળવી વારાફરતી ૧૦ દિવસના અંતરે છંટકાવ કરવો. |
મરચી અને ટમેટી |
|
લઘુપર્ણનો રોગ |
પાન નાના જુમખિયા, ડાળી જાડી તથા છોડ વિકૃત અને ઠીંગણો થઈ જાય છે. |
રોગવાળા છોડ ઉપાડી નાશ કરવો. રોગનો ફેલાવો રોકવા શોષક પ્રકારની જંતુનાશક દવાઓ છાંટી જીવાતનું નિયંત્રણ કરવું. |
રીંગણ અને ટમેટી |
|
પાનનો ઓગોતરો સુકારો |
પાન ઉપર બદામી રંગના ટપકાં પડે અને પાન સુકાઈ જાય છે. |
ધરૂ મૃત્યુ મુજબ બીજ માવજત આપવી. મેન્કોઝેબ રપ ગ્રામ/૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી ૩ થી ૪ છંટકાવ ૧૦ થી ૧પ દિવસના અંતરે જરૂરીયાત મુજબ કરવા. |
ટમેટી |
|
પાનનો પાછોતરો સુકારો |
પાન ઉપર બદામી રંગના લીસા ટપકાઓ તથા વર્તુળાકાર દેખાય છે. |
ધરૂ મૃત્યુ મુજબ બીજ માવજત આપવી. મેન્કોઝેબ રપ ગ્રામ/૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી ર થી ૪ છંટકાવ ૧૦ થી ૧પ દિવસના અંતરે કરવા. |
ટમેટી |
|
ગંઠવા કૃમિ |
છોડ નબળો, ઠીંગણો, મુળમાં નાની –મોટી અસંખ્ય ગાંઠો, મુળ ગંઠાઈ જાય, ફળ–ફુલ ઓછા બેસેછે. |
સોઈલ સોલરાઈઝેશન કરવું, તંદુરસ્ત ધરૂનો ઉપયોગ, રોપણી સમયે છોડની ફરતે જમીનમાં કાર્બોફયુરાન ૩ જી ૩૩ કિ.ગ્રા./હે. મુજબ આપવી ( છોડ દીઠ ૩–પ ગ્રામ પ્રમાણે ), પાકની ફેરબદલી કરવી.સેદ્રીયખાતર અને ખોળ વાવેતર પહેલાં જમીનમાં આપવું. |
મરચી, રીંગણ અને ટમેટી |
|
જાંબલી ધાબાનો રોગ |
પાન અને પુષ્પદંડ ઉપર ત્રાક આકારના જાંબલી ધાબા પડે છે. |
મેન્કોઝેબ અથવા કલોરોથેલોનીલ ૩૦ ગ્રામ / ૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી ૧૦ દિવસના અંતરે ર થી ૩ છંટકાવ કરવા. |
ડુંગળી |
|
ઝાળ |
પર્ણ ઝાળ કે દાઝી ગયા હોય તેવા જણાય છે. |
મેન્કોઝેબ અથવા કલોરોથેલોનીલ ૩૦ ગ્રામ / ૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી ૧૦ દિવસના અંતરે ર થી ૩ છંટકાવ કરવા. |
લસણ |
સ્ત્રોત: ર્ડા. ડી.બી. પ્રજાપતિ, પ્રો.એ.એમ.અમીન, ર્ડા. બી.જી. પ્રજાપતિ અને ર્ડા. એ.યુ.અમીન, શાકભાજી સંશોધન યોજના, બીજ મસાલા સંશોધન કેન્દ્ર, સ.દાં.કૃ.યુ., જગુદણ
ફેરફાર કરાયાની છેલ્લી તારીખ : 5/21/2020
